چک و سفته

 چک جنبه کیفری دارد ولی سفته حقوقی است. به این معنا که صدور چک بلامحل در شرایطی جرم است ولی عدم پرداخت سفته در سرسید مطلقاً جرم نیست. البته طرح دعوای سفته در دادگاه حقوقی در نهایت منجر به حکم جلب صادر کننده سفته می شود ولی این حکم جلب و بازداشت بدهکار، سوء پیشینه کیفری برای او محسوب نمی شود و آثار حکم کیفری چک را ندارد.
 چک بدون اخذ گواهی عدم پرداخت از بانک (واخواست) و بدون برگشت زدن، قابل طرح دعوا و مطالبه در دادگاه نیست. یعنی با چک خالی نمی توان طرح دعوا کرد و حتماً باید گواهی عدم پرداخت چک هم ضمیمه دادخواست باشد ولی سفته بدون واخواست کردن آن نیز در دادگاه قابل مطالبه است.
 صدور گواهی عدم پرداخت چک در حکم واخواست چک است و رایگان انجام می شود. یعنی بانک برای صدور گواهی عدم پرداخت چک هزینه ای نمی گیرد ولی واخواست سفته (اعتراض عدم پرداخت سفته) هزینه زیاد دارد و ۲ درصد مبلغ سفته را باید بابت واخواست سفته بپردازید.
 گرفتن دسته چک از بانک هزینه ای ندارد و مالیات قابل توجهی به آن تعلق نمی گیرد ولی گرفتن سفته خصوصاً مبالغ بالا و تعداد زیاد، هزینه دارد و بر اساس مبلغ چاپ شده در سفته مالیات اخذ می شود.
 با استناد به چک و گواهی عدم پرداخت آن می توانید بدون واریز خسارت احتمالی به صندوق دادگستری، اموال بدهکار را توقیف کنید ولی در مورد سفته حتماً باید آن را واخواست کنید تا بتوانید از این مزیت استفاده نمایید.
 امضای چک قابل انکار نیست ولی امضای سفته قابل انکار است. به این توضیح که صادر کننده چک نمی تواند بگوید که امضای روی چک امضای من نیست و یا حداقل باید برای انکار خود دلیل موجه بیاورد و عدم انتساب امضای چک به خود را با شکایت کیفری سرقت و جعل و یا مفقودی و جعل و یا خیانت در امانت و جعل اثبات نماید. ولی صادر کننده سفته می تواند بگوید امضای من نیست و هیچ دلیلی هم بر انکار خود لازم نیست ارائه نماید.
 اگر چک را مدیر عامل شرکت یا نماینده صاحب حساب امضاء کند، طبق ماده ۱۹ قانون صدور چک، خود مدیر عامل و نماینده با صاحب حساب چک متضامناً مسئول پرداخت وجه چک هستند ولی اگر مدیر عامل شرکت سفته را امضاء کند، خودش مسئول نیست و فقط شرکت مسئول پرداخت وجه سفته است. چون در مورد چک قانون خاص داریم.
 صدور چک در وجه خود صادر کننده ممکن است ولی صدور سفته در وجه خود صادر کننده صحیح نیست.
 گرفتن دسته چک محدودیت قانونی و تشریفات دارد ولی تهیه سفته بدون محدودیت و آسان است.
 درج مبلغ در سفته اصولاً محدود به مبلغ چاپ شده در سفته است ولی درج مبلغ در چک نامحدود است.
 خسارت تاخیر تادیه در چک به دلیل مصوبه خاص مجمع تشخیص مصلحت نظام، یقیناً و حتماً از تاریخ سررسید چک محاسبه می شود ولی در سفته ممکن است تحت شرایطی از تاریخ مطالبه و یا طرح دعوا و یا طبق ماده ۳۰۴ و ۳۰۹ قانون تجارت، از تاریخ واخواست سفته محاسبه شود.
 مهلت واخواست در چک جهت استفاده از مزایای تجاری آن، ظرف ۱۵ روز از تاریخ سررسید است ولی در مورد سفته، ظرف ۱۰ روز از تاریخ سررسید است.
 شناسایی هویت و آدرس و تلفن صادر کننده چک آسان تر از صادر کننده سفته است.
 امضای ظهر (پشت) چک به معنای ظهر نویسی ولی امضای ظهر سفته معمولاً به معنای ضمانت تلقی می شود.
 چک در زمان صدور و یا سررسید باید دارای محل در بانک محال علیه باشد ولی محل در مورد سفته مصداق و معنا ندارد.
 در رویه فعلی اگر در دادگاه اثبات شود تاریخ مندرج در روی چک، تاریخ صدور نیست و تاریخ صدور واقعی چک هم مشخص نگردد، اشکالی برای چک ایجاد نمی شود ولی اگر تاریخ صدور سفته مشخص نباشد، سفته محسوب نمی شود و حکم رسید در کاغذ عادی را دارد و می توان به این امر در دادگاه ایراد نمود و مثلاً  توقیف اموال بدهکار بدون پرداخت خسارت احتمالی را آزاد کرد.
 صادرکننده چک می تواند در مورد گم شدن و مفقودی چک خود شکایت کند ولی شکایت مفقودی و گم شدن سفته توسط صادرکننده سفته متصور نیست و در قانون پیش بینی نشده است.
 وجود اصل چک در تصرف صادرکننده، اماره قانونی پرداخت وجه چک است ولی وجود اصل سفته در تصرف صادرکننده، اماره قضایی پرداخت وجه سفته است. به همین خاطر اگر بعد از صدور حکم قطعی محکومیت و تشکیل پرونده اجرایی، صادرکننده چک اصل لاشه ی چک ها را به دادگاه ارائه دهد، پرونده اجرایی چک مختومه می شود ولی اگر صادرکننده سفته اصل لاشه ی سفته ها را به دادگاه ارائه نماید، پرونده اجرایی سفته مختومه نمی شود چرا که قاضی با اماره قضایی نمی تواند پرونده اجرایی را مختومه نماید.
 حکم کیفری منع از اصدار اسناد تجارتی شامل چک و سفته می شود ولی در مورد چک مستلزم ابطال برگه های چک است و در مورد سفته ابطال برگه های سفته پیش بینی نشده است. فلذا این نگرانی در مورد چک وجود دارد که چک های سفید موجود در دست صادرکننده به موجب حکم کیفری باطل شده باشد.
 آدرس مکان واخواست چک (بانک صادر کننده گواهی عدم پرداخت) برای دادگاه آن مکان ایجاد صلاحیت محلی می کند در حالی که آدرس مکان واخواست سفته برای دادگاه آن مکان ایجاد صلاحیت نمی کند. مثلاً اگر چک را در بانک خیابان بهشت تهران برگشت بزنید، در دادگاه مربوط به منطقه ۱۱ تهران می توانید طرح دعوا کنید ولی واخواست سفته در خیابان بهشت (ساختمان روزنامه رسمی) موجب ایجاد صلاحیت برای دادگاه منطقه ۱۱ تهران نمی شود.
 چک وسیله پرداخت است به همین خاطر ممکن است شما با کشیدن چک به کسی پول قرض دهید ولی سفته وسیله پرداخت نیست به همین خاطر با سفته نمی توان به کسی پول قرض داد. یقیناً صادر کننده سفته قرض گیرنده است ولی ممکن است صادر کننده چک قرض دهنده باشد!!
 جدایی رابطه بین سفته و قرارداد بیشتر از جدایی رابطه چک و قرارداد قابل تصور است. به این معنی که وقتی بابت ثمن قرارداد چک می گیرید، این امر مانع از طرح دعوای مطالبه ثمن علیه خریدار بر اساس خود قرارداد نیست چرا که چک صرفاً وسیله پرداخت است. ولی وقتی بابت ثمن قرارداد سفته بگیرید، ممکن است دیگر نتوانید بر اساس خود قرارداد علیه خریدار طرح دعوا کنید و رابطه شما با خریدار منحصر و متمرکز به خود برگ سفته می شود و نتیجتاً به طور مثال نمی توانید قرارداد را به علت عدم پرداخت ثمن فسخ کنید.
 چک سند عادی لازم الاجرا است و علاوه بر دادگاه حقوقی و دادگاه کیفری، از طریق اداره اجرای اسناد اداره ثبت نیز قابل مطالبه است ولی سفته فقط از طریق دادگاه حقوقی قابل مطالبه و طرح دعوا است.
 انتقال و فروش اموال صادر کننده سفته (بدهکار) بعد از تاریخ سررسید سفته، موجب تحقق جرم فرار از ادای دین نیست ولی انتقال و فروش اموال صادر کننده چک (بدهکار) بعد از تاریخ سر رسید چک، موجب تحقق جرم فرار از ادای دین است.
چک و سفته در قراردادها نقش پرکاربرد دارند. بنابراین در تنظیم قرارداد باید نکات کاربردی چک و سفته را در نظر بگیریم. در این مقاله نکات حقوقی مهم چک و سفته که هر شخصی باید از آن مطلع باشد را بررسی می کنیم. این نکات عموماً تجربه دعاوی و  پرونده هایی است که دیگران درگیر آن بوده اند و چه هزینه ها و وقت هایی که در دادگاه ها جهت چک و سفته تلف کردند و شما در چند دقیقه با خواندن یک مقاله از آن تجربیات مجانی استفاده می کنید!
نکات ماهیتی و ثبوتی
⦁ اولین نکته این است که به ⦁ تفاوت های چک و سفته مسلط باشید تا در تنظیم قرارداد بهترین تصمیم را بگیرید. به طور کلی نمی توان گفت چک یا سفته کدام بهتر است بلکه باید موردی قضاوت کرد.
⦁ در قرارداد ذکر کنید که چک و سفته شما بدل از اصل تعهد به پرداخت ثمن نیست و فروشنده می تواند بر اساس خود قرارداد نیز اقدام به مطالبه ثمن نماید. چرا که ممکن است چک و سفته مفقود شود و در این صورت اگر بخواهید بر اساس خود قرارداد  اقدام نمایید، دادگاه نمی پذیرد و حق شما را منحصر در مطالبه بر اساس خود چچک و سفته می داند.
⦁ تعویض چک مذکور در قرارداد با چک دیگر باید با رعایت تمام جوانب و سنجیدن آثار حقوقی آن انجام شود. مثلاً اگر در قرارداد بابت ثمن معامله چک گرفته اید و شرط کرده اید که اگر چک پاس نشد، ⦁ حق فسخ داشته باشید، حال اگر این چک را با چک دیگری تعویض کنید، ممکن است در دادگاه ⦁ برگشت خوردن چک جدید دلیل بر ایجاد حق فسخ برای شما محسوب نشود.
⦁ اگر در معامله خریدار دو نفر است و چک متعلق به یکی از خریداران، حتماً خریدار دیگر هم پشت چک را به عنوان ضامن امضاء کند.
⦁ اگر بابت بدهی چک خود می خواهید به تدریج پول را به دارنده چک پرداخت کنید، در این صورت باید اثبات شود که تمام پرداختی های شما به صورت نقدی و یا کارت به کارت بابت این چک بوده است والا دارنده چک بعد از دریافت تمام این پول ها و علی رغم این که وجداناً و شرعاً وجه چک را دریافت نموده است، چک را در دادگاه اقدام می کند و به احتمال زیاد نمی توانید اثبات کنید که پرداختی های شما بابت چک بوده است. فلذا محکوم به پرداخت وجه چک می شوید و ناچاراً برای استردادد  مبالغ پرداختی خود باید دعوای استرداد وجه علیه دارنده چک (دریافت کننده) مطرح کنید.
⦁ اگر شخصی که شما چکی از او دارید، زودتر از سررسید چک، پول به حساب شما واریز یا کارت به کارت کرده و درخواست استرداد لاشه چک را نموده است، در این صورت شما باید قبل از پس دادن چک، اول بررسی کنید که پول از حساب چه کسی به حساب شما کارت به کارت شده است؟ صرفاً با دیدن اس ام اس واریز وجه به حسابتان خوشحال نشوید! چرا که ممکن است پول را شخص دیگری به حساب شما واریز نموده و شما به خیال این که وجه چک را دریافت کرده اید، اصل چک را بهه صاحب چک پس می دهید ولکن شخص صاحب حسابی که از آن حساب به حساب شما پول واریز شده است، دعوای استرداد وجه علیه شما مطرح می کند! فلذا برای این که مجبور به متوسل شدن به طرح ⦁ شکایت کیفری تبانی بین صاحب چک وو  صاحب حساب نشوید، از همان اول از هویت واریز کننده وجه مطلع و مطمئن شوید.
⦁ هیچ گاه با چک کشیدن به کسی پول  قرض ندهید. چرا که صدور چک به معنی بدهی به دارنده چک است در حالی که شما قصد قرض دادن به گیرنده چک را دارید. بنابراین به حسابش پول را به عنوان قرض واریز یا کارت به کارت کنید.
⦁ اگر نمی خواهید تا مدتی طرف مقابل قرارداد، چک را خرج کند (مثلاً به علت احتمال فسخ یا کشف عیب کالا) به خط زدن عبارت چاپی (حواله کرد) در متن چک اکتفا نکنید بلکه در متن چک بنویسید: غیر قابل انتقال به شخص ثالث.
⦁ در تنظیم قرارداد برای استرداد چک ضمانت اجرا تعیین کنید. مثلاً اگر قرارداد فسخ یا باطل شد، فروشنده باید لاشه چک های ثمن را ظرف سه روز مسترد نماید والا روزانه مبلغ فلان ریال ⦁ خسارت تاخیر در انجام تعهد دریافت می گردد.
⦁  ممکن است شما در یک معامله ادعای ⦁ تهاتر یا فسخ یا حق حبس (پرداخت نکردن چک تا زمانی که اول فروشنده خانه را تحویل دهد) داشته باشید و نخواهید چک را پاس کنید ولی دارنده چک، چک را خرج می کند و عملاً با این کار شما را در مقابل کار انجام شده قرار می دهد. در این صورت نمی توانید در برابر شخص ثالث (دارنده جدید) به اشکالات و ایرادات معامله استناد کنید مگر این که بتوانید اثبات کنید خرج کردن چک به طور صوری انجام شده و دارنده جدید شرخر و دست نشانده و همم  کاسه طرف قرارداد شما است نه یک دارنده با حسن نیت.

نشانه های اثبات شرخر بودن خواهان دعوای مطالبه وجه چک و سفته
⦁ عدم طرح دعوا علیه کسی که از او چک را گرفته است. یعنی فقط علیه صادرکننده شکایت کرده است. در صورتی که هر طلبکار متعارف و واقعی علیه دست قبلی (ظهرنویس) نیز شکایت می کند.
⦁ عدم وجود معامله بین شاکی (شرخر) و ظهر نویس (دست قبلی).
⦁ عدم تناسب شخصیت شاکی با مبلغ چک در مبالغ بالا. مثلاً چک ۵۰۰ میلیونی توسط فرد معتاد یا بیکار طرح دعوا شده است.
⦁ امضاء نکردن انتقال دهنده در ظهر چک در وجه حامل. چرا که هر چند چک در وجه حامل با قبض و اقباض منتقل می شود ولی طلبکار با حسن نیت حتی چک در وجه حامل را هم از انتقال دهنده می خواهد پشت آن را امضاء کند.
⦁ انتقال چک بعد از برگشت خوردن آن. یعنی بعد از صدور گواهی عدم پرداخت، چک را به شخص دیگری پشت نویسی و منتقل کند. انتقال گیرنده در این حالت در اکثر مواقع شرخر است چرا که هیچ طلبکار متعارف و واقعی، چک مُرده را قبول نمی کند. به همین خاطر ماده ۱۱ قانون صدور چک به چنین فردی اجازه طرح شکایت کیفری نداده است و قانونگذار به چنین فردی بدبین است. خب همین ملاک در دعاوی حقوقی هم وجود دارد و خواهان دعوای چنین چکی دارنده با حسن نیت نیست. البته انتقال چک بعد از برگشت خوردن آن در هر صورت انتقال تجاری نیست و فی نفسه ایراد دارد و نهایتاً انتقال مدنی است حتی اگر انتقال گیرنده آن طلبکار واقعی و با حسن نیت باشد.
⦁ گاهی شرخر ناخودآگاه آدرس خود را در زمان پشت نویسی چک و یا در متن ⦁ دادخواست همان آدرس انتقال دهنده قید می کند. (بارها این سوتی شرخرها را در دادخواست دیده ام)
نحوه طرح دعوای چک و سفته
وقتی شرخر علیه شما طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه چک می نماید، باید یک دعوای مستقل علیه فروشنده به خواسته فسخ قرارداد مطرح کنید و سپس دعوای تقابل علیه شرخر به خواسته استرداد چک و سپس دعوای جلب ثالث در دعوای تقابل علیه  فروشنده به خواسته استرداد چک و سپس تقاضای رسیدگی توامان به هر دو دعوای فسخ و استرداد چک.
نکات مهمی که در رابطه با چک تضمین یا چک ضمانت حسن انجام کار در قراردادها باید در نظر داشته باشید:
⦁ مشخص کنید که چک تضمین یا ⦁ چک حسن انجام کار بدل از انجام اصل تعهد و آن کار هست یا نیست. مثلاً هم وجه ⦁ چک ضمانت اخذ جواز ساخت را می توانید بخواهید و هم الزام سازنده به خود اخذ جواز ساخت.
⦁ مشخص کنید که چک تضمین با خسارت روزانه تاخیر در انجام تعهد قابل جمع است یا نیست.
⦁ اگر شما چک تضمین یا ضمانت حسن انجام کار را صادر کرده اید، می توانید با یک شرط در قرارداد، بار اثبات را برعکس کنید. یعنی شرط کنید که وقتی کارفرما (متعهد له) می تواند بر روی چک اقدام کند که تخلف متعهد را با دلایل موجه اثبات نماید. در صورتی که اگر این شرط نشود، در حالت استاندارد، بار اثبات حسن انجام تعهد به عهده خود متعهد است. چرا که اصل بر عدم انجام تعهد است و فقط دارنده چک کافی است که ادعای تخلف نماید و نیازی به اثبات تخلف ندارد.
⦁ حتماً در چک تضمین بنویسید (غیر قابل انتقال به شخص ثالث) تا فقط خود طرف قرارداد بتواند اقدام کند و شما بتوانید در برابر او حسن انجام تعهد خود را اثبات و دعوای استرداد چک مطرح کنید والا اگر چک تضمین را خرج کند، در برابر شخص ثالث نمی توانید به حسن انجام تعهد خود استناد و تقاضای استرداد چک را کنید. چرا که ارتباطی به شخص ثالث ندارد.
⦁ چک تضمین در رویه اکثر دادگاه ها ⦁ چک امانی تلقی نمی شود. فلذا اگر طرف مقابل بر خلاف قرارداد چک تضمین را برگشت بزند و اجرا بگذارد، خیلی امیدی به اخذ حکم کیفری ⦁ خیانت در امانت نیست.

نکات شکلی و اثباتی
⦁ از چک خود کپی بگیرید و در نسخه کپی چک، رسید دریافت چک را از گیرنده چک بگیرید و حتی الامکان از او بخواهید که تاریخ را نیز درج کند تا هم تحویل چک و هم موعددار بودن چک در دادگاه قابل اثبات باشد.
⦁ اگر به راستی و درستی شخصیت صادرکننده چک شک دارید، می توانید از او بخواهید که در کپی چک اثر انگشت خود را بزند تا بعداً در دادگاه نتواند صدور چک از ناحیه خود را انکار نماید.چرا که درج اثر انگشت در اصل چک مرسوم نیست و ممکن  است بانک ایراد بگیرد. اخذ اثر انگشت در کپی چک به این خاطر است که صاحب حساب ممکن است با سوء نیت امضای اصلی خود را در متن چک درج نکند و شما از این موضوع بی اطلاع باشید.
⦁ چک خط خورده و چک از قبل نوشته شده و چک از قبل امضاء شده حتی الامکان نگیرید و چک در حضور شما پر و امضاء شود. چرا که ممکن است با اطلاع و تبانی صاحب حساب، چک را شخص دیگری نوشته و امضا کرده باشد تا بعداً صاحب حساب چک در دادگاه به راحتی بتواند ادعای جعل امضاء نماید.
⦁ یکی از اختلافات مهم چک در دادگاه ها، بحث ⦁ چک سفید امضاء است. در مواردی صادرکننده چک امضای خود را قبول دارد لکن ادعای سفید امضاء بودن چک را می کند یعنی اول چک امضاء شده و بعداً متن آن (تاریخ و وجه و بابت) پر شده است.
قاعده این است که چک سفید امضاء فی نفسه معتبر و صحیح است. چرا که صادرکننده با سفید امضاء کردن چک، اختیار پر کردن متن چک را به دارنده داده است. لکن اگر دارنده از حدود اختیارش در قرارداد و یا بنای مقرر تجاوز کند، سوء استفاده و خیانت در امانت محسوب می شود و در نتیجه وجه چک قابل مطالبه نیست. در اختلافات چک سفید امضاء این بحث مطرح می شود که آیا دادگاه حقوقی می تواند به موضوع تجاوز از اختیار رسیدگی کند و یا لاجرم باید شکایت کیفری طبق ماده ۶۷۳ و ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی مطرح کرد؟ و دیگر این که بار اثبات به عهده کیست؟ یعنی آیا صادرکننده چک باید تجاوز دارنده از حدود امانت و اختیار را اثبات کند و یا دارنده چک (پر کننده) باید رعایت امانت را اثبات کند؟
لذا برای پیشگیری از این اختلافات، اگر چک سفید امضاء صادر یا دریافت می کنید، باید سقف و حدود اختیار را در قرارداد قید کنید که مشکلی پیش نیاید. نکته مهم دیگر این است که در مواردی صادرکننده چک دسیسه چینی می کند و چک را به نحوی می نویسد که سفید امضاء جلوه داده شود. مثلاً اول امضای بزرگ زده باشد و بعد از آن متن چک را طوری نوشته که کمی از نوشته ی متن چک روی امضای چک بیفتد تا بعداً در دادگاه ادعای سفید امضاء بودن مطرح کند. باید مواظب چنین کلک هایی باشیم. همچنین می توان برعکس عمل کرد و برای جلوگیری از ادعای سفید امضاء بودن، از صادرکننده خواست که کمی از امضایش روی نوشته بیفتد.


انکار امضای چک و یا ادعای جعل امضای چک از ناحیه صادرکننده موضوع مهم و شایع در دعاوی چک است. اگر صادرکننده در دادگاه حقوقی ادعای جعل امضاء مطرح نمود، جعل امضای چک ملازمه با سرقت یا خیانت در امانت یا کلاهبرداری دارد. در این صورت دفاع کنید که چرا صادرکننده در همان زمان شکایت کیفری سرقت یا خیانت در امانت یا کلاهبرداری مطرح ننموده است؟ یقیناً کسی که امضایش جعل شده، پیگیر کار خود است و شکایت سرقت یا خیانت در امانت یا کلاهبرداری را نیز همراه با ادعای جعلل مطرح می کند نه این که بگذارد و بگذرد و تازه در دادگاه حقوقی در برابر دعوای دارنده چک صرفاً یک جمله بگوید امضای من جعلی است! اگر ادعای جعل دارد لزوماً باید سرقت یا خیانت در امانت یا کلاهبرداری را نیز اثبات کند.
در چک و سفته ،اگر چک را از ظهرنویس می گیرید، حتی الامکان از رضایت صاحب حساب چک مطمئن شوید. چرا که ممکن است چک امانی یا مسروقه باشد. حتی گاهی ممکن است بین صادرکننده و شخصی که شما چک را از او گرفته اید (دارنده اول و ظهرنویس) شکایت صوری خیانت در امانت نسبت به چک مطرح باشد تا صادرکننده بتواند به استناد حکم کیفری، در برابر شما از مسئولیت مبرا شود. در این صورت اگر حکم کیفری صادر شده باشد، شما در مقابل کار انجام شده قرار گرفته اید! و نمی توانید به آن حکم کیفریی اعتراض ثالث نمایید.
می توانید در ذیل امضای خود در چک، تاریخ صدور را درج کنید تا موعددار بودن چک به راحتی قابل اثبات باشد ولی ممکن است طرف مقابل از شما نپذیرد. البته با بانک نیز هماهنگ کنید که نقص امضاء نگیرد. وقتی چک را از صادرکننده می گیرید، چند بار  مندرجات آن را با وسواس بررسی کنید تا اشتباهی در مبلغ و تاریخ عددی و حروفی و ریال و تومان و نقطه ها نباشد.
در مبحث چک و سفته ، وقتی حکم دادگاه به نفع شما در خصوص چک صادر می شود، چند بار حکم دادگاه را با مشخصات و شماره و مبلغ چک تطابق دهید تا اگر در رای دادگاه اشکال تایپی وجود داشته باشد، بلافاصله تقاضای صدور رای اصلاحی کنید. در خیلی موارد طرف خوشحال که حکم به نفعش صادر شده، تازه در مرحله اجرای احکام متوجه شده است که یک صفر یا نقطه در رای تایپ نشده و دوباره از اول مجبور به درخواست رای اصلاحی و ابلاغ و تجدیدنظر و اجرائیه شده است! یعنی دو سال عقب افتادن فقط بخاطرر  تایپ نشدن یک صفر در رای و دقت نکردن در همان زمان ابلاغ رای.
چک بهتر است یا سفته!؟؟
چک و سفته برادران اسمی هستند که معمولا نامشان باهم آورده می شود از محاورات روزانه گرفته تا در بند های مختلف قانون اما تفاوت عمده این دو در چیست؟
“چک پول نقد است” این اصطلاح رایج بین مردم است که باید گفت چندان هم غلط نیست و موید این امر است که صدور چک در زمان پرداخت منوط یه شرطی نمی باشد ، اما در خصوص سفته باید گفته شود لاشه ی سفته اصولاً مؤید و نشان دهنده ی این است که صادر کننده ی سفته تعهدی به طرف مقابل داشته که تعهد خود را در قالب سفته به طرف مقابل ارائه نموده است تا در سر رسید معین به دارنده ی سفته پرداخت نماید .
بسیاری از مردم می پرسند برای دریافت ضمانت کاری یا پرداخت وجه از بدهکار ، از وی چه وثیقه ای دریافت نماییم آیا چک بهتر می باشد یا سفته مضافاً به اینکه طی اصلاحیه که سال ۸۲ به قانون چک زده شد ، کلیه چکهای وعده دار ، تضمینی ، مشروط ، سفید امضاء و امانی را در ماده ۱۳ خود به صورت حقوقی دانسته و از وصف کیفری خارج نمود لذا مهمترین امتیاز چک که کیفری بوده از دست رفته اما برای اینکه بتوانیم این دو را مقایسه کنیم بهتر است روش وصول وجه در هر دو را شناسایی و سپس نتیجه گیری نماییم .

چک جنبه کیفری دارد ولی سفته حقوقی است
چک بهتر است یا سفته؟
این سوالی است که دائما از وکلا پرسیده می شود.

موسسه حقوقی سایا برای اطلاع بیشتر شما همراهان ارجمند ، به مقایسه بعضی از مهمترین موارد تفاوت این دو سند تجاری می پردازیم تا شما هنگام استفاده از این اسناد یا هنگام قبول آنها در معاملات خود ، با آگاهی بیشتر و دید روشن تری اقدام کنید.

۱- چک جنبه کیفری دارد ولی سفته حقوقی است. به این معنا که صدور چک بلامحل در شرایطی جرم است ولی عدم پرداخت سفته در سرسید آن ، مطلقاً جرم نیست. البته طرح دعوای سفته در دادگاه حقوقی در نهایت منجر به حکم جلب صادر کننده سفته می شود ولی این حکم جلب و بازداشت بدهکار، سوء پیشینه کیفری برای او محسوب نمی شود و آثار حکم کیفری چک را ندارد. بنابراین چک از این جهت که ممکن است دارنده ان را زودتر به نتیجه مطلوب برساند ، بهتر است.

۲- چک بدون اخذ گواهی عدم پرداخت از بانک (بدون برگشت زدن) ، قابل طرح دعوا و مطالبه در دادگاه نیست و حتماً باید گواهی عدم پرداخت چک هم ضمیمه دادخواست باشد ولی سفته بدون واخواست کردن آن (بدون برگشت زدن) نیز در دادگاه قابل مطالبه است. اخذ گواهی عدم پرداخت چک ، کار سختی نیست.

۳- صدور گواهی عدم پرداخت چک ، رایگان انجام می شود ، یعنی بانک برای صدور گواهی عدم پرداخت چک ، هزینه ای نمی گیرد ولی واخواست سفته (اعتراض عدم پرداخت سفته) هزینه دارد و ۲ درصد مبلغ سفته را باید بابت واخواست سفته بپردازید. پس از این جهت نیز چک ، بهتر از سفته است.