اخذ رتبه مشاور، معیاری برای نمایش توان و صلاحیت مشاورین جهت انجام مطالعات، طراحی و نظارت بر اجرای امور مختلف است. در واقع اخذ گرید یا رتبه مشاوران نشان میدهد که شخص دارنده گرید دارای صلاحیت لازم برای ارائه خدمات مشاورهای است. سیستم اخذ رتبه مشاور با توجه به توان فنی مهندسی و امکانات فنی و نرم افزاری مشاوران متقاضی، رتبه ای بین ۱ تا ۳ به آنها اختصاص میدهد. گرید ۱ معرف بهترین رتبه و گرید ۳ بیانگر پایین ترین رتبه ممکن است.
انجام امور مربوط به اخذ رتبه مشاور اعم از صدور گرید، تمدید و ارتقای آن بر عهده معاونت نظارت راهبردی ریاست جمهوری است که از طریق سامانه الکترونیکی ساجات انجام میگیرد.
اخذ رتبه مشاور در رشته های معماری و شهرسازی، راه و ترابری، پست و مخابرات، مهندسی آب، مطالعات کشاورزی، نفت و گاز، انرژی، صنعت، معدن و گروه تخصصهای مشترک صورت میگیرد.

مزایای اخذ رتبه مشاور
در هر صورت این نکته غیر قابل کتمان است که نوع رتبه مشاوره ای که به دست آوردید در اعتبار و ارزش هویتی شرکت شما تاثیر چشمگیری می گذارد. اگر شرکت شما رتبه خوبی داشته باشد، سایر افراد، شرکت ها و سازمان ها اعتماد کافی برای همکاری با شما را به دست خواهند آورد.
اهم فواید اخذ رتبه مشاور عبارتند از:
⦁ اخذ رتبه مشاور ، نمایی کلی از اوضاع شرکتهای مشابه ارائه میدهد.
⦁ اخذ رتبه برای شرکت در مناقصات دولتی الزامی است.
⦁ سرمایه گذاران با توجه به رتبه شرکتها میتوانند بهترین گزینه ممکن را برای اجرای پروژه های خود انتخاب کنند.
⦁ تسهیل اخذ وام و اعتبارات از بانکها و موسسات مالی
شرایط گرفتن رتبه مشاور
عوامل متعددی در به دست آوردن برترین رتبه مشاوره نقش دارند. برای اینکه بتوانید نتیجه رتبه بندی بهتری دریافت کنید باید از لحاظ تجربی، تحصیلی و پژوهشی رزومه خوبی برای خود جمع آوری کرده باشید. معدل تحصیلی بالا، گذراندن دوره های آموزشی مربوطه، سابقه کاری مرتبط، داشتن مقالات علمی داخلی و خارجی، شرکت در همایش ها و سمینارهای داخلی و خارجی، کسب رتبه المپیاد، سوابق مدیریتی از عوامل تاثیر گذار در رتبه بندی مشاور حقیقی و حقوقی می باشند
شرکت ها میتوانند در صورت داشتن افراد واجد شرایط در هیات مدیره و پرسنل امتیازآور در مجموعه خود و بدون داشتن هیچگونه تجربه کاری ای رتبه ۳ را در چندین تخصص بصورت همزمان دریافت نمایند.
درصورتی که شرکت خواهان اخذ رتبه مشاور در پایه های یک و دو را باشند می بایست دارای تجربه کاری با حداقل میزان ریالی مشخصی بوده که این مبلغ در تخصص های مختلف،می تواند متفاوت باشد.در پایه های یک علاوه بر این شرکت نیازمند داشتن حداقل یک پروژه شاخص با محوریت تخصص مورد تقاضا با موضوع طراحی با حداقل مبلغی مشخص باشد.مواردی که ذکر گردید تنها بخشی از شرایط لازم جهت اخذ رتبه مشاوران می باشد.
شرایط کلی اخذ رتبه مشاور
⦁ شرکت ثبت شده با موضوع فعالیت مرتبط
⦁ اخذ کد اقتصادی و کد کارگاهی
⦁ داشتن مهندسین امتیازآور تمام وقت
⦁ داشتن تجربه کاری ( پایه های ۱ و ۲)
⦁ داشتن پروژه شاخص با محوریت طراحی (پایه ۱)
⦁ داشتن هیات مدیره با مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی و مرتبط
⦁ داشتن ساختار مدیریتی و امکانات پشتیبانی
شرایط عمومی برای رتبه بندی متقاضیان حقیقی
شخصیتهای حقیقی مجاز به اخذ رتبه مشاور فنی باید تبعه جمهوری اسلامی ایران و عضو سازمان استان باشند. اشتغال در شرکتهای پیمانکاری، سوپیشینه کیفری یا داشتن محکومیت و محرومیت از انجام مشاوره فنی منجر به رد صلاحیت شخص حقیقی میشوند. متقاضیان آقا ملزم به ارائه کارت پایان خدمت یا معافیت دائمی از خدمت هستند.
شرایط عمومی برای رتبه بندی متقاضیان حقوقی
شخصیتهای حقوقی ملزم به ثبت قانونی در اداره ثبت شرکتها هستند. محرومیت یا ممنوعیت شرکت از پرداختن به مشاوره فنی یا عضویت یک یا چند نفر از اعضای شرکت در سازمان استان و یا در شرکتهای پیمانکاری منجر به رد صلاحیت اشخاص حقوقی میشوند. هیچیک از مدیران شرکت نباید همزمان کارمند دولت نیز باشند. همچنین شرکت باید طبق آیین نامههای اخذ رتبه مشاور دارای شرایط و امتیازات لازم باشد.
فاکتورهای امتیازآور متقاضیان جهت اخذ گرید مشاور
متقاضیان حقیقی و حقوقی در کنار احراز شرایط عمومی لازم میتوانند با ارائه یک سری مدرک به افزایش امتیاز خود کمک کنند تا در نهایت رتبه بهتری کسب نمایند.
فاکتورهایی از قبیل مقطع تحصیلی، تجربه کاری مفید، شرکت در آزمون ادواری، معدل، دورههای آموزشی، رتبه در آزمونهای ورودی کارشناسی ارشد و دکتری و المپیادهای علمی، سایر قراردادهای منعقد شده در زمینه موردنظر، مقالات و تالیفات، شرکت در همایشهای مرتبط و… منجر به بهبود رتبه مشاوران حقیقی میشود.
مشاوران حقوقی نیز جهت ارتقای رتبه مشاور خود میتوانند علاوه بر احراز شرایط عمومی مذکور به ارائه مدارک مربوط به مقطع تحصیلی و سوابق کاری مدیران و افراد امتیازآور، قراردادهای منعقد شده در زمینه موردنظر و سایر مشخصات و تجهیزات شرکت از جمله مساحت دفتر شرکت، تعداد رایانه ها، چاپگرها، تجهیزات فنی و… مبادرت کنند.
اعضای کارگروه فنی تشخیص صلاحیت مشاوران
همانطور که گفتیم مرجع تایید صلاحیت مشاوران برای اخذ رتبه مشاور ، معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری است. این مرجع برای تایید صلاحیت متقاضی اخذ رتبه مشاوران، یک گروه فنی تشکیل میدهد. اعضای این کار گروه فنی عبارتند از:
⦁ مدیر واحد امور مشاوران و پیمانکاران سازمان معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی به عنوان رئیس کارگروه فنی تشخیص صلاحیت
⦁ یک کارشناس خبره در رشته موردنظر که توسط معاونت فنی سازمان انتخاب میشود
⦁ یک کارشناس خبره دیگر در حوزه موردنظر که توسط صنف مربوطه انتخاب میشود
⦁ نماینده سازمان اجرایی مربوطه
⦁ نماینده دفتر بخشی سازمان معاونت
مدارک لازم برای اخذ گرید مشاور
⦁ گواهی رتبه قبلی متقاضی (در صورت وجود)
⦁ یک نسخه از آخرین صورت جلسه سهامداران (برای متقاضیان حقوقی)
⦁ تصویر مدارک شناسایی و مدارک تحصیلی متقاضی
⦁ اصل و تصویر مدارک تحصیلی (برای بازدید کارشناس سازمان)
⦁ تصویر کارت پایان خدمت متقاضیانی که در سه سال اخیر فارغ التحصیل شده اند
⦁ مدارک شرکت اعم از روزنامه رسمی کشور، اساسنامه، شرکتنامه و تقاضانامه
⦁ تعهدنامه مبنی بر عدم دخالت کارمندان دولت
⦁ گواهی تامین اجتماعی
⦁ سوابق کاری شرکتهایی که اسمشان در گواهی تامین اجتماعی قید شده است. سمت و نوع فعالیت متقاضی در این شرکتها نیز باید ذکر شود.
⦁ اظهارنامه مالیاتی شرکت که شامل ترازنامه و جدول سود و زیان است
⦁ گواهی کارکردها از قبیل صورت حساب بیمه، سند ذیحسابی، جدیدترین صورت وضعیتی که به وسیله کارفرمای اصلی تایید شده و گواهی تایید تکمیل پروژه که در سربرگ کارفرما تایپ شده است.
⦁ آدرس محل اقامت و شماره تماس افراد امتیازآور و سهامدارانی که پنج یا کمتر از پنج درصد سهم دارند. این لیست باید در سربرگ دارای تاریخ و آدرس تایپ شود.
انواع رتبه مشاور
رتبه بندی مشاوران در ۱۴ گروه و بر اساس تخصص های زیرمجموعه آنها صورت می گیرد.
۱-گروه شهرسازی و معماری
⦁ شهرسازی
⦁ ساختمان های ورزشی، آموزشی، بهداشتی و درمانی
⦁ ساختمان های مسکونی،اداری،تجاری،صنعتی و نظامی
⦁ معماری داخلی
⦁ ساماندهی و توانمند سازی بافت های فرسوده و سکونت گاه های غیره رسمی
⦁ طراحی شهری
۲-گروه راه و ترابری
⦁ راه سازی
⦁ راه آهن
⦁ فرودگاه ها
⦁ بندر سازی و سازه های دریایی
⦁ ترافیک و حمل و نقل
۳-گروه مهندسی آب
⦁ سدسازی
⦁ شبکه های آبیاری و زهکشی
⦁ تاسیسات آب و فاضلاب
⦁ حفاظت و مهندسی رودخانه
۴-گروه مطالعات کشاورزی
⦁ کشاورزی، منابع طبیعی، دامپروری
⦁ شیلات و آبزیان
⦁ فضای سبز
⦁ گلخانه و مجتمع های گلخانه ای
۵-گروه انرژی
⦁ تولید نیرو
⦁ انتقال تیرو
⦁ توزیع نیرو
⦁ دیسپاچینگ و مخابرات نیرو
⦁ انرژی هسته ای
⦁ بهینه سازی انرژی
⦁ انرژی تجدید پذیر
۶-گروه ارتباطات و فناوری اطلاعات
⦁ مکانیزاسیون امور پستی و شبکه های جامع پستی
⦁ طرح های جامع ارتباطات وفناوری اطلاعات
⦁ سوئیچیینگ مخابراتی (تلکس، نلفن، دیتا ،موبایل)
⦁ انتقال (ماکروویو، ماهواره،فیبر نوری، کابل، دیتا)
۷-گروه صنعت
⦁ صنایع برق و الکترونیک
⦁ صنایع سلولزی، شیمیایی، کشاورزی، تبدیلی و تکمیلی نساجی و پلیمر
⦁ صنایع حمل و نقل (خودرو)
⦁ صنایع فلزات اساسی (نورد، ذوب ،ریخته گری) و ماشین سازی
⦁ صنایع کانی های غیره فلزی
۸-گروه معدن
⦁ پی جویی و اکتشاف معدن
⦁ آماده سازی و بهره برداری معادن
⦁ کانه آرایی و فراوری مواد
۹-گروه نفت و گاز
⦁ مطالعات اکتشاف و استخراج نفت و گاز ( مطالعات جامع مخازن هیدرو کریوری )
⦁ واحد های پالایشگاه نفت و گاز و صنایع پتروشمی
⦁ خطوط انتقال نفت و گاز
⦁ تاسیسات بالادستی روزمینی
⦁ شبکه های توزیع و ایستگاه های کاهش فشار گاز
۱۰-گروه مطالعات آماری
⦁ آمار اقتصادی، اجتماعی خانوار
⦁ آمار صنعت، معدن و زیر بنایی
⦁ آمار کشاورزی
⦁ آمار خدمات
۱۱-گروه میراث فرهنگی
⦁ پژوهش های فرهنگی و معرفی
⦁ حفاظت،مرمت،احیا و بهره برداری آثار و بنا های تاریخی- فرهنگی – و محوطه های باستانی – تاریخی
⦁ حفاظت و احیا بافت های تاریخی و فرهنگی
۱۲-گروه مدیریت
⦁ مدیریت عمومی
⦁ مدیریت مالی
⦁ مدیریت بازاریابی
⦁ مدیریت منابع انسانی
⦁ مدیریت تولید
۱۳-گروه خدمات برنامه ریزی و اقتصاد
⦁ خدمات اقتصادی
⦁ خدمات برنامه ریزی آموزشی و توسعه منابع انسانی
۱۴-گروه تخصص های مشترک
⦁ ژئوفیزیک
⦁ سازه
⦁ تاسیسات برق و مکانیک
⦁ ژئوفیزیک
⦁ محیط زیست
⦁ بازرسی فنی
⦁ خدمات کامپیوتری
⦁ ایمنی و کاهش خطرات و پدافند غیره عامل
⦁ زمین شناسی
⦁ اتوماسیون صنعتی
⦁ مقاوم سازی
مشاوران حقیقی و حقوقی باید در سامانه الکترونیکی ساجات به نشانی www.sajat.mprog.ir ثبت نام کنند و  اسناد لازم را ارسال نمایند. پس از تایید مدارک باید حضوراً به مرجع صدور رتبه مراجعه کنند و مدارک لازم و سایر مدارک امتیازآور را ارائه دهند تا پس از طی تشریفات اداری، موفق به اخذ رتبه مشاور شده و تاییدیه صلاحیت مشاوره فنی و گرید مشاوره خود را دریافت نمایند.