ثبت مالکیت معنوی سایا

طرح صنعتی چیست؟
از منظر حقوقی، طرح صنعتی جنبه‌ی زیبایی یا زیباشناسانه‌ی هر کالا است. طرح‌های صنعتی ممکن است دوبُعدی یا سه‌بُعدی باشند. اَشکال، رنگ‌ها، خطوط یا الگوها از ویژگی‌های مهمی هستند که طرح صنعتی را تشکیل می‌دهند. طرح‌های صنعتی ممکن است علاوه‌بر جنبه‌های زیباشناسی کارکرد خاصی هم داشته باشند؛ مانند آباژور یا خودرو.
قانون‌گذار ایرانی در ماده‌ی بیستم قانون ثبت اختراعات و طرح‌های صنعتی و علائم تجاری در تعریف طرح صنعتی می‌گوید: «هرگونه ترکیب خطوط و رنگ‌ها یا شکل سه‌بُعدی با خطوط و رنگ‌ها با و بدون آن، به‌گونه‌ای که ترکیب یا شکل فراورده‌ی صنعتی یا محصولی از صنایع‌دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است. در طرح صنعتی، فقط دسترسی به نتیجه‌ی فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی‌شود.»
شرایط حمایت از طرح صنعتی
در حقوق ایران، شرایط ثبت طرح صنعتی عبارت است از:
۱. طرح صنعتی باید جدید و اصیل باشد: جدید و اصیل‌بودن به این معناست که طرح مفروض نباید قبلا در هیج کجای جهان برای عموم افشا شده باشد. برای مثال، اگر شخصی در آلمان طرح صنعتی را برای عموم افشا کرده باشد، دیگر نمی‌تواند در ایران آن طرح را ثبت کند. باوجوداین، اگر صرفا برای مشورت و نقد طرحش را به شخص خاصی نشان داده باشد، مشکلی ازنظر ثبت نخواهد داشت؛
۲. قبلا در فنون و صنایع پیش‌بینی نشده باشد: چنانچه طرح صنعتی برای افراد شاغل در صنعتی خاص شناخته شده باشد، قابلیت ثبت نخواهد داشت؛
۳. طرح صنعتی نباید با موازین شرعی و نظم عمومی و اخلاق حسنه مخالف باشد: برای مثال، اگر تصویر طرح صنعتی به‌گونه‌ای باشد که با اخلاقیات مقبول جامعه سازگار نباشد، ثبت نخواهد شد.

مدت زمان حمایت از طرح ثبت‌شده
مدت زمان حمایت از طرح‌های صنعتی در کشورهای مختلف متفاوت است. در کشور ما، مطابق ماده‌ی بیست‌وهشتم قانون ثبت اختراعات و طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶، مدت اعتبار طرح صنعتی پنج سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه‌ی ثبت آن خواهد بود. این مدت را می توان برای دو دوره‌ی پنج‌ساله‌ی متوالی دیگر پس از پرداخت هزینه مربوط تمدید کرد. بنابراین، در کشور ما حداکثر زمان حمایت از طرح صنعتی پانزده سال است.

چه نوع حقوقی به طرح صنعتی اعطا می‌شود؟
فردی که طرح صنعتی را خلق کرده است، می‌تواند آن را در قالب طرح صنعتی یا در شرایطی به‌عنوان اختراع ثبت کند. درصورت ثبت، دارنده‌ حق دارد از دیگران درقبال ساخت و فروش و واردات کالایی جلوگیری کند که متضمن تمام یا بخشی از طرح ثبت شده باشد.
بنابراین، اگر شخص یا اشخاصی حقوق انحصاری دارنده‌ی طرح صنعتی را نقض کنند یا مرتکب جرم شوند، مطابق مواد شصت‌ویکم و بیست‌وهشتم قانون ثبت اختراعات و طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶، به جزای نقدی یا ۹۱ روز تا ۶ ماه حبس یا هر دو محکوم خواهند شد.
مزایای ثبت طرح صنعتی چیست؟
به طور کل ثبت هر کدام از آثار اختراع، طرح صنعتی یا علامت تجاری می‌تواند مزایایی را برای دارندگان آنها در پی داشته باشد. هر چند نوع مزایای هر کدام از این آثار می‌تواند متفاوت باشد.
از جمله مزایای ثبت طرح صنعتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
فروش طرح صنعتی: دارندگان گواهی ثبت این نوع اثر از حق واگذاری امتیاز آن نیز برخوردار خواهند بود. بنابراین می‌توانند نسبت به فروش طرح صنعتی خود اقدام کنند و آن را به دیگران واگذار کنند.
قیمت طرح صنعتی نیز معمولا بسته به کاربرد و جذابیتی که دارد می‌تواند بسیار متفاوت باشد. علی‌رغم امتیاز فروش طرح از جانب دارندگان آن، این کار معمولا دارای برخی پیچیدگی‌های حقوقی نیز است.
جلوگیری از تقلب: با ثبت هر اثر می‌توان از سرقت آن توسط افراد دیگر جلوگیری کرد. چرا که معمولا به هنگام ثبت هر اثر جدید، در خصوص عدم کپی‌برداری آن راستی‌آزمایی به عمل می‌آید و در صورت کپی‌برداری، اثر مذکور ثبت نخواهد شد.
از طرف دیگر، با ثبت کردن طرح صنعتی در خصوص بروز هرگونه مشکل یا دعاوی حقوقی، می‌توان به راحتی از حق خود دفاع کرد.
برخورداری از امتیازات: ثبت کردن یک طرح معمولا در ارتقاء برند و سوابق فرد طراح، نقش بسیار زیادی خواهد داشت. از طرفی ثبت طرح صنعتی برای شخصیت‌های حقوقی مانند شرکت‌ها نیز مزایای متعددی دارد. چرا که این کار باعث بهبود برند و معروفیت محصول مورد نظر خواهد شد.
بهبود فروش محصول: افراد حقوقی مانند واحدهای تولیدی از طریق انجام این کار می‌توانند بر قیمت محصولات خود اثر قابل‌توجهی بگذارند. چرا که چنانچه محصولی از این ویژگی برخوردار باشد، قطعا باعث بالا رفتن ارزش و اعتبار آن خواهد شد.
مزایای شخصی: افرادی که به صورت شخصی اقدام به ثبت طرح صنعتی کنند، در بسیاری از موارد از برخی مزایا برخوردار خواهند شد. به عنوان مثال، آنها معمولا می‌توانند در استفاده از تسهیلات بنیاد ملی نخبگان یا تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان از این سوابق خود استفاده کنند.
تسلیم اظهارنامه ثبت طرح صنعتی 
ارائه اظهارنامه اولین گام در انجام ثبت طرح صنعتی خواهد بود و این روند برای ثبت اختراع و ثبت علائم تجاری نیز انجام می‌گیرد.
لازم به ذکر است که اصلی‌ترین بخش در ثبت هر اثر چگونگی ارائه اظهارنامه بوده و چنانچه این بخش به خوبی انجام شود، تا حد زیادی می‌توان آن اثر را ثبت شده دانست.
در پرتال مرکز مالکیت معنوی بعد از ارائه تعهد و انتخاب نوع اظهارنامه، باید نسبت به ثبت مراحل مختلف آن اقدام کرد که معمولا دارای مراحل زیر است:
⦁ ۱: ورود اطلاعات اظهارنامه: شامل سه بخش اصلی است. بخش اول مربوط به اطلاعات طرح صنعتی مانند عنوان، شرح و توصیف طرح است. در بخش دوم باید اطلاعات افراد حقیقی یا حقوقی متقاضی را وارد کرد و در نهایت در بخش آخر در صورت نیاز درخواست حق تقدم داده می‌شود.
⦁ ۳: بازبینی اطلاعات و ضمائم: در این بخش متقاضی می‌تواند نسبت به بازبینی اطلاعات وارد شده اقدام کند.
⦁ ۲: بارگذاری ضمائم: این بخش مربوط به ارائه ضمائم مورد نیاز اظهارنامه مانند مدارک هویت متقاضی، مدارک هویت نمایندگی در صورت وجود، تصاویر کالای مورد نیاز و همچنین برخی موارد دیگر است. ارائه تصاویر طرح و چگونگی توصیف آن در این بخش صورت می‌گیرد.
⦁ ۴: پرداخت هزینه و دریافت شماره اظهارنامه: تمامی هزینه‌های مربوطه باید توسط متقاضی و صرفا به صورت الکترونیکی پرداخت شود.
. رد اظهارنامه ثبت طرح صنعتی
در برخی مواقع ممکن است کارشناسان مرکز مالکیت معنوی بنا به هر دلیلی اظهارنامه مورد نظر را رد کنند. این موضوع می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. اما غالبا بسیاری از این طرح‌ها به علت کپی‌برداری رد می‌شوند.
از آنجا که قانون‌گذار فرصت حق اعتراض به رد اظهارنامه را داده، افراد می‌توانند بنا به ماده ۱۰۰ آیین‌نامه یاد شده اعتراض خود را بیان کنند. برای این کار افراد به مدت ۳۰ روز بعد از رد اظهارنامه فرصت دارند تا نسبت به آن به کمیسیون موضوع ماده ۱۷۰ آیین‌نامه اعتراض کنند.
این فرصت برای افرادی که خارج از کشور باشند دو برابر خواهد بود. اعتراض به رد اظهارنامه نیازمند مراجعه حضوری، تشکیل پرونده به صورت فیزیکی و همچنین پرداخت هزینه خواهد بود.
علاوه بر این نوع اعتراض، اعتراضات دیگری نیز در خصوص این نوع از ثبت اثر وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به اعتراض مبنی بر حق مالکیت معنوی اشاره کرد.
رفع نقایص پرونده
گاهی اوقات نیز ممکن است متقاضیان نه با پذیرش درخواست و نه با رد آن مواجه شوند، بلکه از آنها خواسته می‌شود تا یکبار دیگر نسبت به تکمیل اظهارنامه و پرونده خود اقدام کنند. این مورد معمولا برای بسیاری از متقاضیان رخ می‌دهد.
برابر با ماده ۸۳ آیین‌نامه مذکور چنانچه به هر علت پرونده متقاضای دارای نقص باشد، افراد فرصت دارند تا در مهلتی ۳۰ روزه در خصوص اصلاح آن اقدام کنند.
این مهلت برای افرادی که در خارج از کشور حضور دارند، به میزان ۶۰ روز است. انجام فرایند رفع نقایص نیز همانند سایر اقدامات از طریق پورتال مرکز مالکیت معنوی میسر است.
در صورتی که افراد در مهلت مقرر نتوانند نسبت به تکمیل پرونده و رفع نقایص آن اقدام کنند، اظهارنامه آنها باطل و رد خواهد شد.

ثبت طرح صنعتی 
پذیرش طرح صنعتی
این حالت می‌تواند بهترین خبر برای متقاضیان محسوب شود. چرا که اصل داستان و مهم‌ترین مرحله در پذیرش اثر قرار دارد. در صورت پذیرش، افراد تا ۳۰ روز فرصت دارند که نسبت به انجام برخی اقدامات اقدام کنند.
در غیر اینصورت اظهارنامه آنها کان لم یکن تلقی خواهد شد. این اقدامات شامل موارد زیر است:
⦁ تشکیل پرونده فیزیکی
⦁ چاپ آگهی ثبت در روزنامه رسمی
⦁ پرداخت حق‌الثبت
⦁ دریافت گواهینامه
هزینه‌های ثبت طرح صنعتی 
معمولا ثبت هر کدام از آثار سه گانه مستلزم صرف برخی از هزینه‌ها است که غالبا برای بسیاری از متقاضیان نیز محل سوال است. پرداخت این هزینه‌ها از طریق سایت مرکز مالکیت معنوی امکان‌پذیر بوده و نیازی به پرداخت حضوری نیست.
برای ثبت کردن طرح‌های صنعتی معمولا نیاز به پرداخت برخی هزینه‌ها به صورت زیر است:
⦁ حق ثبت اظهارنامه به ازای هر طبقه و بیشتر
⦁ حق ثبت تمدید برای پنج سال سوم برای یک طبقه یا بیشتر
⦁ هزینه هر بار اصلاح اظهارنامه و ضمائم آن
⦁ هزینه رونوشت مصدق
⦁ هزینه رسیدگی اعتراض به رد ثبت
⦁ هزینه رسیدگی به اعتراض به تقاضای ثبت
⦁ حق ثبت انتقال قراردادی و قهری
⦁ حق ثبت برای پنج سال اول برای یک طبقه یا بیشتر
⦁ حق ثبت برای پنج سال دوم برای یک طبقه یا بیشتر
⦁ حق ثبت تمدید برای پنج سال دوم برای یک طبقه یا بیشتر
⦁ جریمه تاخیر در تمدید ثبت دوره پنج ساله دوم
⦁  جریمه تاخیر در تمدید ثبت دوره پنج ساله سوم
⦁ هزینه استعلام برای انتقال، اجازه بهره‌برداری یا اعراض
⦁ حق ثبت تغییرات

در خصوص هزینه‌ها باید گفت که هزینه افراد حقیقی با افراد حقوقی در هر کدام از موارد فوق متفاوت بوده و معمولا هزینه افراد حقوقی بیشتر است. از طرفی، برخی از این هزینه‌ها برای تمام افراد مورد نیاز نیست. مبلغ هر کدام از آنها چندان بالا نیست و دچار تغییر می‌شود.
مدت زمان ثبت طرح صنعتی به چه صورت است؟
برای ثبت طرح صنعتی معمولا زمانی تا حدود ۶ ماه مورد نیاز است. البته این موضوع به موارد مختلف زیادی بستگی دارد. به عنوان مثال، طرح مورد نظر در چه زمینه‌ای بوده و آیا افراد نسبت به روند بررسی آن اعتراضی دارند یا خیر.

تفاوت طرح صنعتی و اختراع
درواقع اختراع به ایجاد تغییرات در ساختار، کاربرد یا ویزگی(جنبه) های فنی یک محصول اشاره دارد در صورتی که طرح های صنعتی به ظاهر، رنگ و… بدون هیچ گونه تغییری در ویژگی های فنی و کاربردی اشاره دارد.
برای اینکه این تفاوت را بهتر درک کنیم مثال زیر را باید خواند:
به طور مثال: در تولید یک محصول مانند لیوان چینی، مخترع سعی بر آن دارد تا در جنس آن از ترکیباتی استفاده کند که این محصول را در برابر شکستگی مقاوم سازد اما یک طراح صنعتی سعی بر آن دارد تا یک لیوان فانتزی و مدرن و یا کلاسیک طراحی کند تا مصرف کننده بیشتری را برای خرید به ایده جذب کند.
یا کمپانی های خودروسازی که هرروزه امکانات و قابلیت های جدیدی را به خودرو اضافه میکنند ولی طراح خودرو با استفاده از الگو های زیباشناختی و نماد های شرکت به طراحی خودرو میپردازد
ویژگی های طرح صنعتی قابل ثبت:
طرح صنعتی همانند اختراع دارای شرایطی برای قابل ثبت بودن دارد.
یکی از این شرایط جدیدبودن طرح می باشد. طرح های صنعتی هنگامی جدید است که از طریق انتشار به طور محسوس و یا از طریق استفاده به هر نحو دیگر قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا  برحسب مورد قبل از حق تقدم اظهار نامه برای ثبت در هیچ منطقه ای از جهان برای عموم افشاء نشده باشد.
شرط دوم را می توان اصیل بودن یک طرح عنوان کرد. اصیل بودن یک طرح بدین معنی است که ان طرح توسط خود فرد طراحی شود و تقلید یا رونوشتی از یک طرح دیگر یا طرح های موجود نباسد.
شرط سوم داشتن شخصیت فردی طرح است. این بدین معنی است که تاثیری که یک طرح در ذهن عموم دارد با تاثیری طرح های پیشین دارند متفاوت باشد و به مصرف کننده حس متفاوت تری را القا می کند.
شرط چهارم عدم استفاده از نماد یا نشان های رسمی در طرح، این شرط بدین منظور است که عموم در انتخاب یک طرح تحت تاثیر نمادهای رسمی قرار نگیرند.
شرط پنجم طرح نباید در تضاد با اخلاق حسنه و نظم عمومی باشد.
ویژگی های طرح صنعتی غیر قابل ثبت:
⦁ طرح هایی که نوین نباشند یا از اصالت برخوردار نباشند.
⦁ طرح هایی که قبل از تسلیم اظهارنامه در هر نقطه ای از جهان افشا شده باشند.
⦁ طرح هایی که شکل ثابتی ندارند.
⦁ طرح هایی که تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول تاثیر داشته باشند.
⦁ طرح هایی حاوی نمادها یا نشان های رسمی
⦁ طرح هایی که عینا در طبیعت وجود دارند.
⦁ طرح های مخالف نظم عمومی یا موازین اخلاقی
⦁ طرح هایی که صرفا اشکال هندسی باشند.
⦁ طرح های صنعتی که به الکتریسیته وابسته هستند
چرا طرح را باید ثبت کرد
به عبارت دیگر هرگاه یک طرح قانونا” به ثبت برسد طراح و یا مالک آن از حقوق انحصاری ممانعت از کپی برداری غیرمجاز یا تقلید توسط  رقبا واشخاص ثالث برخوردار می شود این حق موجب می شود اشخاص ثالث از ساخت، عرضه، واردات، صادرات یا فروش هر محصولی که طرح در آن به کار رفته یا مشابه طرح ثبت شده است  منع گردند.
این امر ازنظر تجاری کاری مهم است چون توانائی رقابت کسب و کار را بهبود می بخشد و اغلب با خلق یک یا چند طرح جدید باعث افزایش درآمد  می گردد
طرح صنعتی به دلیل ارزش ها و زیبایی هایی که به محصول می دهد باعث بالا رفتن ارزش محصولات می شود و مشتریان زیادی را به سمت کالا و محصولات با طرح های جدید سوق می دهد. طرح صنعتی باعث می شود یک محصول برای مشتریان جذاب باشد و ممکن است حتی علت منحصر به فرد فروش محصولات گردد

مدت اعتبار طرح صنعتی چقدراست؟
مدت اعتبار طرح صنعتی پنج سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن خواهد بود.
این مدت را می توان برای دو دوره پنج ساله متوالی دیگر پس از پرداخت هزینه های مربوط تمدید نمود. پس از انقضاء هر دوره که از پایان دوره شروع می شود یک مهلت شش ماهه برای پرداخت هزینه تمدید گردیده و همچنین جریمه تاخیر در نظر گرفته خواهد شد.

طبقه‌بندی بین‌المللی طرح صنعتی
طبقه۱    مواد غذایی
طبقه۲    پوشاک و اقلام و لوازم خرازی
طبقه ۳    کالاهای مسافرتی، چمدان، چتر آفتابی و لوازم شخصی که در جای دیگر ذکر نشده‌اند
طبقه ۴    انواع برس و قلم‌مو
طبقه ۵    اقلام ساخته شده از منسوجات، مواد ورقی طبیعی یا مصنوعی
طبقه ۶    اسباب و اثاثیه منزل
طبقه ۷    اقلام خانگی، که در جای دیگری قید نشده‌اند
طبقه ۸    ابزارآلات و یراق آلات
طبقه ۹    بسته‌بندی‌ها و ظروف مخصوص حمل ونقل یا جابه‌جایی کالا
طبقه ۱۰    ساعت مچی و دیواری و سایر لوازم اندازه‌گیری، کنترل و علامت دادن
طبقه ۱۱    اقلام تزئینی و زیورآلات
طبقه۱۲    وسایل حمل و نقل یا بالا بردن
طبقه ۱۳    تجهیزات تولید، توزیع یا تبدیل برق
طبقه ۱۴    تجهیزات ضبط، ارتباطات یا بازیابی اطلاعات
طبقه ۱۵    ماشین‌آلاتی که در جای دیگر قید نشده‌اند
طبقه ۱۶    دستگاه‌های عکاسی، سینماتوگرافی و بصری
طبقه ۱۷    آلات موسیقی
طبقه ۱۸    ماشین‌آلات چاپ و ماشین‌های اداری
طبقه ۱۹    نوشت‌افزار و لوزم اداری، مواد تدریس و آموزش و مواد مورد استفاده نقاشان
طبقه ۲۰    تجهیزات فروش و تبلیغات، تابلوها
طبقه ۲۱    انواع بازی، اسباب‌بازی، چادر و اقلام ورزشی
طبقه ۲۲    تسلیحات، اقلام آتش بازی و نورافشانی، لوازم برای شکار، ماهیگیری و دفع آفات
طبقه ۲۳    تجهیزات توزیع مایعات، لوازم بهداشتی، تجهیزات گرمایشی، تهویه و تهویه مطبوع
طبقه ۲۴    لوازم و تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی
طبقه ۲۵    واحدهای ساختمانی و عناصر ساختمانی
طبقه ۲۶    دستگاه‌های روشنایی
طبقه ۲۷    ملزومات استفاده از توتون و ملزومات مورد استفاده سیگاری‌ها
طبقه ۲۸    محصولات دارویی و آرایشی، اقلام و دستگاه‌های پیرایشی
طبقه ۲۹    تجهیزات و ادوات ضدخطر آتش‌سوزی، برای پیش‌گیری از سوانح و برای نجات
طبقه ۳۰    اقلام لازم برای مراقبت از حیوانات و جابه‌جایی آن‌ها
طبقه ۳۱    ماشین‌ها و لوازم برای تهیه مواد خوراکی و آشامیدنی که در جای دیگر ذکر نشده‌اند
طبقه ۹۹    موارد مختلف و گوناگون
مدارک لازم برای ثبت طرح صنعتی
۱. مدارک مثبت هویت متقاضی (مالک) و طراح: تصویر شناسنامه و کارت ملی برای اشخاص حقیقی و تصویری از آگهی تأسیس و آگهی آخرین تغییرات شرکت و شناسنامه و کارت ملی دارندگان حق امضا برای اشخاص حقوقی به‌صورت خوانا را شامل می‌شود. تصویر کارت ملی و شناسنامه باید در یک صفحه کنار یکدیگر قرار داده و در قالب «یک» فایل با وضوح مناسب بارگذاری شوند؛
۲. مدارک نمایندگی: شامل وکالت‌نامه‌ی رسمی در‌صورتی‌که نماینده‌ی قانونی تقاضای ثبت طرح صنعتی را بدهد؛
۳. تصاویر کالای مورد درخواست: این تصویر باید براساس شیوه‌نامه‌ی چگونگی توصیف طرح و ارائه‌ی تصاویر کالا تهیه شده باشند. تأکید می‌کنیم به‌منظور پیشگیری از بُروز اشتباهات در تکمیل اظهارنامه و ارائه‌ی ضمائمی که به دریافت اخطار رفع نقص از مرجع ثبت منجر می‌شود، پیش از تکمیل اظهارنامه، این شیوه‌نامه‌ی تکمیل را به‌دقت مطالعه کنید؛
۴. ضمیمه‌کردن اصل گواهینامه‌ی ثبت علامت تجاری: در طرح کالایی که روی آن، علامت تجاری به هر شکلی مشاهده‌کردنی است، مانند بسته‌بندی‌ها متقاضی خواه حقیقی خواه حقوقی باید تصویری واضح و خوانا از اصل گواهینامه‌ی ثبت علامت تجاری با مالکیت خود را در قسمت ضمائم اظهارنامه بارگذاری کند؛
۵. درخواست کتبی به‌تأخیرانداختن انتشار آگهی ثبت طرح صنعتی و تعیین مدت آن درصورت تمایل. برگه‌ی درخواست باید اسکن و در قسمت ضمائم اظهارنامه بارگذاری شود؛
۶. درخواست کتبی مبنی بر ذکرنشدن اسم طراح: اگر طراح نخواهد اسمش ذکر شود، برگه‌ی درخواست باید اسکن و در قسمت ضمائم اظهارنامه بارگذاری شود؛
۷. مدارک مربوط به حق‌تقدم: باید هم‌زمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر پانزده روز بعد از آن تاریخ تسلیم شود. این بخش ویژه‌ی اتباع غیرایرانی یا شرکت‌هایی است که پیش از ثبت در ایران، در سایر کشورهای عضو کنوانسیون پاریس برای ثبت طرح صنعتی تقاضا داده‌اند؛
براساس ماده‌ی هفتادوچهارم آیین‌نامه، درصورتی‌که متقاضی طبق ماده‌ی نهم قانون ثبت اختراعات و طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶، درخواست حق‌تقدم کرده باشد، هنگام تقاضای ثبت طرح صنعتی، درخواستش را که حاکی از این حق باشد، به مرجع ثبت باید تسلیم کند. این درخواست باید مشتمل بر نکات زیر باشد:
⦁ تاریخ و شماره‌ی اظهارنامه اصلی؛
⦁ طبقه‌بندی بین‌المللی مرتبط‌با اظهارنامه‌ی اصلی؛
⦁ کشور یا کشورهایی که اظهارنامه‌ی اصلی در آنجا تسلیم شده و ذکر مأخذ آن اگر اظهارنامه منطقه‌ای یا بین‌المللی مبنای حق‌تقدم باشد؛
⦁ این مدارک باید به اظهارنامه‌ی ثبت طرح صنعتی ضمیمه شوند.
 موسسه حقوقی و ثبتی سایا شما عزیزان را در ثبت طرح صنعتی یاری می نماید کافیست با ما در تماس باشید

محتویات موردنظر اینجا قرار می گیرداختراع چیست؟ 
با ذکر کلمه اختراع، ذهن اغلب مردم به سمت مفاهیمی نظیر نوآوری، خلاقیت، مخترع، دانشمند و … معطوف می‌شود. اما آیا می‌توان هر چیزی را اختراع نامید؟ آیا ساخت هر دستگاه یا وسیله‌ای از سوی یک فرد، موجب می‌شود که وی را یک مخترع قلمداد کنیم؟ آیا اختراع تنها محدود به دستگاه و یا یک وسیله جدید است، یا می‌تواند فرآیند یا روش تولید را نیز در بر گیرد؟ پاسخ به سؤالات فوق، نیازمند این است که از «اختراع»، یک تعریف جامع و روشن داشته باشیم.
یکی از تعاریف اولیه برای اختراع که در بسیاری از فرهنگ لغات معتبر، مانند کمبریج و بریتانیکا به آن اشاره شده، عبارت است از: «چیزی که پیش از این ساخته نشده و یا فرآیندی که برای ایجاد چیزهای جدیدی که قبل از این وجود نداشته، مورد استفاده قرار می‌گیرد». بر اساس این تعریف، چیزهایی که تازه طراحی و یا خلق شده‌اند و هرگونه فعالیتی که به طراحی و خلق مرتبط با آن‌ها منتهی می‌شود، می‌تواند با عنوان اختراع مطرح گردد. همچنین از منظر کسب‌وکار، اختراع را می‌توان محصول، فرآیند اجرا یا راهی برای انجام کاری دانست که تا پیش از این هرگز وجود نداشته است.
قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری ایران، اختراع را نتیجه فکر فرد یا افراد دانسته که برای اولین بار، فرآیند یا فرآورده‌ای خاص را ارائه نموده و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آن، حل می‌نماید. سازمان جهانی مالکیت فکری نیز، اختراع را راه‌حلی جدید برای یک مشکل فنی تعریف نموده است. همچنین، دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا، کلمه اختراع را به هرگونه هنر یا فرآیند، ماشین، ساخت، طراحی، ترکیبی از مواد، هرگونه پیشرفت جدید و مفید و یا انواع گیاهان اختصاص داده که قابلیت پتنت شدن ذیل قوانین ثبت اختراع ایالات‌متحده آمریکا را داشته باشد. لازم به ذکر است که دفاتر مختلف ثبت اختراع، الزامات مختلفی را برای ثبت اختراع دارند و بر این اساس، در صورتی که اختراع، واجد شرایط خاصی تحت عنوان «الزامات پتنت» باشد، می‌توان آن را در سیستم ثبت اختراع مربوطه به ثبت رسانده و از حقوق انحصاری اعطا شده برای بهره‌مندی از منافع حاصل از اختراع و جلوگیری از بهره‌برداری‌های دیگران، در محدوده جغرافیایی خاصی، استفاده نمود. از مهم‌ترین الزامات موجود برای ثبت اختراع، می‌توان به جدید بودن، گام ابتکاری و کاربرد صنعتی اشاره نمود.

تفاوت اختراع و نوآوری
شاید دو مفهوم «اختراع» و «نوآوری»، دارای اشتراکات و همپوشانی زیادی با یکدیگر باشند، اما بسیار مهم است که میان آن‌ها تمایز قائل شویم. اگر بخواهیم تفاوت اختراع و نوآوری را به زبانی ساده بیان نماییم، می‌توان گفت: «نوآوری، مترادف با اختراع نیست؛ بلکه گسترش و بسط یک اختراع است». مخترعی را در نظر بگیرید که به یک یافته بسیار بزرگ دست می‌یابد. اگر وی قابلیت ساخت و عرضه اختراع خود به دیگران را نداشته باشد و فردی را نیز پیدا نکند که این امر را بر عهده گیرد، آنگاه اختراع او برای دنیا ناشناخته مانده و منجر به خلق ارزشی افزوده نخواهد شد.
برای تبدیل یک اختراع به نوآوری، نیاز است که چندین منبع، شامل دانش، مهارت، قابلیت‌های فناورانه و … را با هم متحد نموده و با دانش تولید، مهارت‌های مدیریتی، امکانات بازاریابی و سیستم توزیع و از همه مهم‌تر، منابع مالی کافی، آن را در قالب یک محصول نهایی ارزشمند، به بازار عرضه نماییم. در واقع، اختراع شامل خلق یک ایده بدیع و تبدیل آن به یک دستگاه، فرایند و یا روش انجام کار است که در ادامه، با بسط و توسعه آن، به یک نوآوری بدل می‌شود.
فرآیند نوآوری را می‌توان متشکل از مجموعه‌ای از مفاهیم مختلف، شامل آموزش، تحقیق و توسعه، ساختارهای پشتیبانی، انتقال فناوری، مدیریت، بازاریابی و سرمایه‌گذاری دانست که عدم دقت به هر یک از حلقه‌های فوق، موجب می‌شود تا نوآوری و ایجاد یک محصول یا فناوری مبتنی بر ایده‌ای خلاقانه، با شکست مواجه شود. ویژگی مشترک تمام نوآوری‌ها این است که حتماً به مرحله اجرا درآمده و پیاده‌سازی گردد و زمانی می‌توان یک نوآوری را اجرا و پیاده‌سازی شده دانست که به بازار تقاضا (اعم از بازار محصول یا یک شرکت استفاده‌کننده فرآیند)، عرضه شده باشد.

فرآیند اختراع
اولین گام برای اختراع چیزی جدید، وارد نمودن ایده به جایی است که بتوان مجدداً به آن مراجعه نمود. نوشتن بر روی کاغذ، ضبط ایده در یک دستگاه ضبط صدا و یا حتی جمع‌آوری یک پایگاه اطلاعاتی وسیع برای ثبت و جمع‌بندی ایده‌ها، از ابزارهایی است که می‌توان برای این کار، مورد استفاده قرار داد. یادداشت ایده‌ها، خود راهی برای تحریک ذهن، برای ایده‌پردازی‌های آتی است.
در مراحل بعدی، مسئله اصلاح و بهبود ایده و در عین حال، پروراندن و توسعه آن مطرح بوده تا از لحاظ اجرایی نیز، ایده قابلیت تبدیل به واقعیتی سودمند را داشته باشد. پس از این، پیاده‌سازی ایده و تهیه یک پروتوتایپ از آن انجام می‌گیرد. البته نکته‌ای که در تمامی مراحل فرایند اختراع باید به آن توجه داشت، حفظ محرمانگی تا زمان ثبت اختراع در سیستم‌های مالکیت فکری است. در صورتی‌که ایده شما بر پایه یک مشارکت چند نفری و یا حتی در همکاری با نهادهایی مانند دانشگاه توسعه یافته است، انعقاد یک قرارداد عدم افشای اطلاعات، کمک می‌کند که در آینده بتوانید از مزایای مادی و معنوی اختراع خود، بهره‌مند شوید.
اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرایند یا فراورده‌ای خاص را ارائه می‌کند و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آن‌ها را حل می‌نماید، در هرصورت چیز جدیدی را ارائه می دهد.
حق اختراع
در صورتی که اختراعی واجد شرایط مندرج در قانون باشد در این صورت از حمایت آن کشور برخوردار شده و حق اختراع (یا پَتِنت) به مخترع اعطا می‌شود. دارندهٔ حق اختراع طبق قانون از حقوقی خاص بهره‌مند می‌گردد.
شرایط اختراع قابل ثبت
جدید بودن
جدید بودن یعنی اینکه اختراع در آن صنعت یا فن از قبل موجود نباشد و در جهان جدید باشد. بسیاری به اشتباه فکر می‌کنند که کافی است که اختراع در ایران جدید باشد، در حالیکه قانون سال ۸۶ در بند (ه) مادهٔ ۴ به جدید بودن اختراع در «جهان» اشاره کرده‌است.
گام ابتکاری
طبق قانون ایران این ویژگی به معنای این است که اختراع برای دارنده مهارت عادی در فن مذکور معلوم و آشکار نباشد. برای مثال تغییر ویژگی‌های ظاهری یا ترکیب چند اختراع به‌طور ابتدایی که برای یک فرد با دانش و مهارت عادی در آن حرفه امری بدیهی به نظر می‌رسد موجب ایجاد حق برای فردی نخواهد شد.
کاربرد صنعتی
کاربرد صنعتی به جنبه علمی و کاربردی محصول یا فرایند اشاره دارد و شامل مواردی نظیر صنایع دستی، کشاورزی، ماهیگیری و خدمات نیز می‌شود.[
مواردی که به عنوان اختراع قابل ثبت نیستند:
⦁ کشفیات با توجه به قانون ۸۶ به عنوان اختراع قابل ثبت نیستند. به نظر می‌رسد علت آن این است که قانونگذار خواسته که ⦁ انسان‌ها مالک چیزی شوند که خود ایجاد کرده‌اند و نه چیزهایی را مالک شوند که در ⦁ طبیعت از قبل موجود بوده‌است.
⦁ نظریه‌های علمی و روش‌های ریاضی به عنوان اختراع قابل ثبت نیستند. به نظر می‌رسد علت آن جلوگیری از به انحصار گرفتن علم و دانش است.
⦁ برای حمایت از نرم‌افزارهای رایانه‌ای قانون خاص وجود دارد اما برخی از نرم‌افزارهایی که دارای ویژگی‌های اختراع باشند را می‌توان به عنوان اختراع ثبت کرد.
⦁ منابع ژنتیکی و اجزای ژنتیکی که آن را تشکیل می‌دهد به همراه فرایندهای بیولوژیکی تولید آن را نمی‌توان به ثبت رساند. به نظر می‌رسد دلیلش حساسیت فوق‌العاده این حیطه می‌باشد.
⦁ هر چیزی که مخالف قوانین عمومی و اخلاقی جامعه باشد را نیز نمی توان به ثبت رساند. این یکی از واضح‌ترین قوانینی است که کاملاً وجود آن قابل درک است.⦁ [⦁ ۲⦁ ] اختراع چیست و ثبت آن چه مزایایی دارد ؟
ثبت علائم تجاری و اختراعات در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی در تهران که یکی از ادارات ثبت است انجام می گیرد. پس از ثبت و اعطا حق اختراع به مالک و مخترع ، بر طبق قانون به دو شکل از اختراع حمایت می شود :
۱. حمایت ایجابی ، یعنی اینکه به دارنده حق می دهد که از خلاقیت و تلاش ذهنی خود بهره برد.
۲. حمایت سلبی . به موجب این حمایت سایرین مکلف می شوند که به این حقوق حاصل از آفرینش های فکری احترام گذاشته و مانع از هرگونه حق نقض حق بدون اجازه مالک این حقوق بشود.
مضاف بر این موارد ، می توان از امتیازات حق اختراع به موارد ذیل اشاره کرد :
– ابزاری قدرتمند علیه تقلید کنندگان و سوء استفاده کنندگان
– موقعیت ممتاز در بازار و امتیازهای رقابتی
– دسترسی به فناوری از طریق لیسانس دو جانبه
– خطر کمتر نقض حق
– دسترسی به بازاهای جدید
– توانایی بیشتر برای اخذ وام
– جلوگیری از فعالیت های تکراری
– حقوق ناشی از اختراع ثبت شده قابل انتقال است و در صورت فوت صاحب حق به ورثه او منتقل می شود.
– ایجاد انگیزه به نوآوری و ابتکار در افراد
– وجهه مثبت شرکت یا صاحب اختراع
– استفاده از مزایای ملی نخبگان
– استفاده از تسهیلات شرکت های فناور و دانش بنیان
– استفاده از صندوق حمایت از پژوهشگران کشور
– بعنوان مالک یک اختراع، می توانید حق استفاده از آن را به سایرین تفویض کنید و در مقابل مبالغ و یا حق امتیاز دریافت کنید.
– ثبت اختراع باعث افزایش ارزش تجاری اختراع و در نتیجه افزایش سود بیشتر خواهد شد.
– امکان دسترسی به بازارهای جدید
– تسهیل در پذیرش برای ادامه تحصیل در داخل یا خارج از کشور
– امکان دریافت تسهیلات و مزایای صندوق حمایت از پژوهشگران کشور
– امتیاز مثبت برای استخدام
– تسهیلات اعطایی برای خدمت سربازی
مدت حق استفاده انحصاری از اختراع در همه کشورها به یک اندازه نیست و اغلب بین ۱۶ الی ۲۰ سال است و در قانون ایران مدت آن ۲۰ سال است .کسی که حق استفاده انحصاری از اختراع را دارد باید همه ساله با پرداخت حق الثبتی به صندوق ثبت علاقه خود را به ادامه انحصاری بودن اختراع اعلام دارد و اگر در موعد مقرر حق الثبت مربوطه را نپردازد اماره ای برای انصراف مخترع است و از آن پس همه کس می تواند از آن استفاده کند منتهی برای اینکه حقی تضییع نشود مدت سه ماه برای مخترع مهلت در نظر گرفته شده که درصدد تجدید ثبت آن برآید و یک سه ماه دیگر نیز به عنوان آخرین مهلت مقرر داشته که هرگاه در این مدت دو برابر حق الثبت مقرره را بپردازد باز قانون از حق انحصاری او حمایت خواهد کرد وگرنه پس از انقضای شش ماه اختراع باطل بوده و تمام افراد حق استفاده از آن را خواهند داشت.
مشاوره تخصصی رایگان جهت ثبت اختراع :
۰۹۱۳۸۰۶۸۰۹۶
۰۹۱۳۹۰۷۱۶۶۴